Lob van Gennep (keersluis Mook - Ven-Zelderheide)


Om de waterveiligheid van Nederland te waarborgen, versterken we dijken en behouden we ruimte voor de rivieren. Dit is nodig om nu en in de toekomst veilig te blijven wonen, werken en recreëren in de best beveiligde delta ter wereld. Het werken aan onze delta is dan ook nooit af. Ook in het gebied tussen Gennep en Mook, gelegen aan de rivier de Maas en ooit benoemd als 'Lob van Gennep’, werken overheden samen om de waterveiligheid te verbeteren. Het project Lob van Gennep is onderdeel van het Hoogwaterbeschermingsprogramma en Meerjarenprogramma Infrastructuur, Ruimte en Transport.

Het gebied

Het projectgebied Lob van Gennep wordt door dijken en hoge gronden beschermd tegen hoogwater vanuit de Maas en ligt op de overgang van de Maasvallei naar de Bedijkte Maas. Er zijn vele landschappelijke kwaliteiten zoals de stuwwal, het Niersdal, de Mookerplas en het Genneperhuis. Er wonen circa 7.000 mensen in de dorpen Ven-Zelderheide, Ottersum, Milsbeek, Plasmolen en Middelaar. Tussen deze dorpskernen zijn veel (agrarische) bedrijven gevestigd.

De opgave

Binnen het project Lob van Gennep werken we aan drie doelen:

  1. Het verbeteren van de hoogwaterbescherming in de Lob van Gennep, zodat de kans op overstroming in het gebied kleiner wordt. Dit omvat het versterken van bestaande en aanleg van nieuwe dijken tot de waterveiligheidsnorm van 1/300 per jaar.
  2. Het verbeteren van de waterbergende werking van het gebied om bij extreem hoogwater stroomafwaarts te zorgen voor een waterstandsverlaging en daarmee bij te dragen aan de hoogwaterbescherming van stroomafwaarts gelegen gebieden.
  3. Het versterken van de ruimtelijke kwaliteit van het gebied. Als we aan de slag gaan voor een betere hoogwaterbescherming, kunnen we het gebied nog aantrekkelijker en mooier maken en de gebruikswaarde vergroten.

Het circa 16 kilometer lange dijktraject dat dit gebied tegen hoogwater beschermt, voldoet niet aan de wettelijke waterveiligheidsnorm. De (hoofdzakelijk groene) keringen dienen verhoogd en versterkt te worden. Dit draagt, bij zeer extreem hoogwater, ook bij aan waterstandsverlaging stroomafwaarts, waardoor stroomafwaarts minder dijkverhoging nodig is. Want als het water hoger komt dan de dijken bij de Lob van Gennep kunnen tegenhouden, stroomt het gebied achter de dijken over. Hierdoor speelt de Lob van Gennep een rol bij de hoogwaterbescherming van stroomafwaarts gelegen gebieden.

Daarnaast is gebleken dat het verbeteren van de waterveiligheid hand in hand kan gaan met het versterken van de gebiedskwaliteiten in de Lob van Gennep. Ruimtelijke ingrepen zoals dijkverbetering en dijkaanleg vragen in dit landschap om een zorgvuldig ontwerp. Het gebied heeft een grote landschappelijke aantrekkingskracht en belangrijke natuurwaarden die een bron voor toerisme en recreatie vormen. Het project biedt kansen om de waterveiligheidsopgave te verbinden aan het verbeteren van de ruimtelijke kwaliteiten in het gebied in en rondom Gennep en Mook en Middelaar.

Om deze kansen te verzilveren, werken acht overheden samen: het Rijk (Rijkswaterstaat en het ministerie van Infrastructuur en Waterstaat), provincies Limburg, Noord-Brabant en Gelderland, waterschappen Limburg en Aa en Maas en gemeenten Gennep en Mook en Middelaar. Ze dragen allemaal financieel bij aan het project. Waterschap Limburg treedt namens de samenwerkende overheden op als trekker van de verkenning.

Huidige fase: start planuitwerking

In het voorjaar van 2019 heeft de minister van Infrastructuur en Waterstaat besloten om een verkenning te starten. In de verkenningsfase zijn bewoners en ondernemers geïnformeerd en actief betrokken om de maatregelen nader uit te werken. Dit heeft geleid tot een ontwerp-voorkeursbeslissing waarin het alternatief ‘Reguliere Dijken’ als voorkeursalternatief is opgenomen. Iedereen die dit wenste, kon een zienswijze naar voren brengen. In maart 2022 nam de minister de voorkeursbeslissing. Met deze beslissing is een belangrijke stap gezet in het verder beschermen van de inwoners van Ven-Zelderheide, Ottersum, Milsbeek, Plasmolen en Middelaar tegen hoogwater. De bekendmaking van de voorkeursbeslissing was ook het eindpunt van de verkenning en de start van de planuitwerkingsfase.

In deze fase werkt het project Lob van Gennep de maatregelen in detail uit en wordt duidelijk hoe de dijken exact inpassen in het landschap. De plannen voor de dijkversterking zijn mede tot stand gekomen door uitgebreide gebiedsparticipatie met inwoners en ondernemers. In de planuitwerkingsfase zet het project deze intensieve participatie voort. Deze fase eindigt in de loop van 2025. Daarna gaat de schop in de grond en starten de uitvoeringswerkzaamheden.

De toekomstige opgave in Gennep en omgeving

Het is de taak van het waterschap om ervoor te zorgen dat de 185 kilometer Limburgse dijken in 2050 voldoen aan de nieuwe normen voor waterveiligheid (2017). Op dit moment werken we binnen het Hoogwaterbeschermingsprogramma (HWBP WL) hard aan het op orde brengen van 54 kilometer dijken. Dijkversterkingsproject Lob van Gennep is onderdeel van het HWBP WL. Maar daarna is het werk nog niet klaar.

Het algemeen bestuur van Waterschap Limburg heeft een langetermijnaanpak vastgesteld die richting geeft aan de forse dijkversterkingsopgave die Limburg wacht. Wat dit betekent voor gemeente Gennep en gemeente Mook en Middelaar, leest u in de factsheets.

Meer informatie

Bekijk de projectwebsite voor meer informatie over het project Lob van Gennep. U kunt het projectteam bereiken via [email protected] of telefonisch via 088 - 88 90 354.

Wij maken de dijk

Een dijk versterken én de leefomgeving verbeteren. Als landschapsarchitect en ruimtelijk integrator zetten Abe en Geert zich hier dagelijks voor in.

Nieuwsbrief Lob van Gennep

Wilt u maandelijks op de hoogte blijven?

Interactieve kaart

Het voorkeursalternatief van het project Lob van Gennep is weergegeven in een interactieve kaart.

Verhalen achter de Dijk

Operatie Dijk

Een 8-delige tv-serie over de Maas en hoogwaterbescherming. De serie is online te bekijken en te zien op Omroep Venlo en Omroep P&M.

Planning

2019 – 2022: Verkenningsfase
2022 – 2025: Planuitwerkingsfase
In 2025: Realisatiefase

De initiatiefnemers

De Lob van Gennep is een gezamenlijk project van het Rijk (Rijkswaterstaat en het ministerie van Infrastructuur en Waterstaat), waterschappen Limburg en Aa en Maas, provincies Limburg, Noord-Brabant en Gelderland en gemeenten Gennep en Mook en Middelaar.