Vistrap in Vloedgraaf bij Millen
Waterschap Limburg gaat een vistrap aanleggen in de Vloedgraaf bij Millen/Sittard. Daarmee kan de visstand in de Vloedgraaf en in de Geleenbeek hersteld worden. De aanleg van de vistrap leidt er wel toe dat er periodiek minder water beschikbaar kan zijn voor de stroomafwaarts gelegen Poolmolen.
,,We realiseren ons heel goed dat er in dit project twee belangen haaks op elkaar staan: dat van het verbeteren van de visstand in onze wateren (onderdeel van de Kaderrichtlijn Water) en dat van het behoud van de molen (cultuurhistorisch erfgoed),” zegt Arnold Jansen, dagelijks bestuurslid van Waterschap Limburg. ,,Het één kan niet zonder gevolgen voor het ander. We hebben gezocht naar de beste manier om beide te combineren. Hoe dan ook betekent het weer laten zwemmen van vissen in de Geleenbeek een verandering van de waterbeschikbaarheid voor de Poolmolen.”
Vissen worden tegengehouden
Nu kunnen vissen in de Geleenbeek vanuit de Maas tot aan de Poolmolen bij Holtum zwemmen. Door de stuw die daar zit (en die nodig is voor het functioneren van de watermolen) worden ze tegengehouden. Veel vissoorten kennen een jaarlijkse migratiecyclus en gebruiken verschillende gebieden om te paaien, op te groeien en te overwinteren. In de Geleenbeek kan deze cyclus nu dus niet voltooid worden. In de Vloedgraaf, een bypass van Geleenbeek tussen Millen en Roosteren, kunnen wel vissen zwemmen, maar aan de Millenerweg in Sittard zit een waterverdeelwerk dat essentieel is voor het voorkomen van wateroverlast en dat de vissen ook tegenhoudt. Het plan dat nu door het dagelijks bestuur van Waterschap Limburg is goedgekeurd, bestaat uit het aanleggen van een vistrap bij de Millenerweg in Sittard, waardoor vissen via de Vloedgraaf ook in het resterende deel van de Geleenbeek (tot aan de bron bij Heerlen) kunnen zwemmen.
De Geleenbeek heeft bijna het hele jaar een basisafvoer van gemiddeld 750 liter per seconde. Door het aanleggen van een vistrap (het maakt niet uit waar die in de Geleenbeek zou komen) is minder water beschikbaar voor het aandrijven van de watermolen want de vistrap heeft zo’n 250 liter per seconde nodig. Dit water is dan niet meer beschikbaar voor de molen. Ook als de vistrap op een andere plek, bijvoorbeeld naast de stuw van de Poolmolen zou worden aangelegd, is die 250 liter per seconde niet meer beschikbaar. ,,We realiseren ons dat terdege en hebben bewust de keuze gemaakt vóór het verbeteren van de visstand in de Geleenbeek,” zegt db-lid Arnold Jansen.
Compenserende maatregelen
Voor de Poolmolen zouden mogelijk compenserende maatregelen genomen worden, ware het niet dat de eigenaar van de molen tot nog toe niet bereid is om hierover het gesprek aan te gaan. ,,We maken de vistrap bij Sittard in ieder geval zo dat deze bij bijzondere gelegenheden uitgezet kan worden en al het water van de Geleenbeek beschikbaar is voor de Poolmolen.”
De kosten van de vistrap in de Vloedgraaf bij Sittard bedragen rond de twee miljoen euro. De andere oplossing, de genoemde vistrap bij de Poolmolen, is vele malen duurder omdat dan in de rest van het traject ook nog maatregelen genomen moeten worden om de omstandigheden voor vismigratie te verbeteren. Het streven is om in de loop van volgend jaar de vistrap aan te leggen zodat bij het einde van de looptijd van de Kaderrichtlijn Water (KRW) er weer volop vissen kunnen zwemmen in de gehele Geleenbeek.