Eerste resultaten water vasthouden op landbouwgrond veelbelovend
Metingen op proeflocaties in Zuid-Limburg tonen aan dat experimenten om water langer vast te houden op landbouwgrond effectief zijn. Op verzoek van Waterschap Limburg, de LLTB en provincie Limburg begeleidt WUR | Open Teelten op een zestal locaties proeven met onder meer het ruitzaaien van mais en het poten van aardappelen met ‘drempels tussen de ruggen’. Onlangs is op elke proeflocatie in het veld een weerstation geplaatst om onder andere de neerslag en het vochtgehalte in de bodem vast te leggen. Ook wordt op enkele locaties de daadwerkelijke afspoeling gemeten. De weerstations leggen de link tussen de neerslagintensiteit en het infiltratievermogen en geven daarmee inzicht in het effect van de genomen maatregelen.
“Binnen het programma ‘Water in Balans’ streven wij naar het vasthouden van ongeveer 10 millimeter extra water per vierkante meter landbouwpercelen in het Heuvelland,” vertelt Josette Van Wersch, bestuurder bij Waterschap Limburg. “Dat doen we om wateroverlast in de dalen bij hevige regenval te voorkomen. In tijden van droogte hebben agrariërs het water bovendien hard nodig. En wie wil nou vruchtbare landbouwgrond zien wegstromen? De neerslag wordt elke 5 minuten gemeten. De gegevens van de weerstations willen we koppelen aan het waterbergend vermogen van de grond na het nemen van bepaalde maatregelen.”
Circa 50 procent minder afspoeling
Twee van de proeven bestaan uit het poten van aardappelen met en zonder drempels tussen de aardappelruggen. Bij één daarvan worden ook de effecten van verruigde rugopbouw onderzocht.“Een weerstation meet hoeveel millimeter regenwater op de proefpercelen valt,” licht Van Wersch toe. “Mocht er na een heftige regenbui water afspoelen, dan vangen we dat in bakken op, zowel op de stroken met en zonder drempels als op de stroken met verruigde rugopbouw. Op die manier leggen we vast wat de maatregel oplevert. Na de neerslag van 40 mm in een paar uur tijd in de nacht van 12 op 13 juni hebben we de eerste metingen kunnen doen. In de avond van 17 juni was het op beide locaties weer raak. De opvangbakken bij de stroken zónder drempels zaten beide keren tot aan de rand vol. De stroken mét drempels lieten op 13 juni 40 tot 60 procent minder afspoeling zien. Na de buien van 17 juni was het verschil minder groot. De stroken met aardappels met verruigde rugopbouw gaven het beste resultaat. Op beide dagen werd daar bijna 70 procent minder water in de bakken opgevangen dan bij de andere stroken. Door de genomen maatregelen werd dus beduidend meer regenwater vastgehouden. Dat zijn veelbelovende resultaten!”
Boekje
In april bracht het waterschap een boekje uit met de 15 door boeren en adviseurs als meest praktisch uitvoerbaar en economisch haalbaar beoordeelde maatregelen om water vast te houden op landbouwpercelen in Zuid-Limburg. Op de zes genoemde locaties wordt geëxperimenteerd met het ruitzaaien van mais, het poten van aardappels met drempels tussen de ruggen, het verruigen van de boomspiegel, de optimalisatie van groenbemesters, alternatieve vormen van graslandbeheer en de aanleg van boerenbuffers. Samen met partners blijft het waterschap manieren onderzoeken om water langer vast te houden.
Op de foto's:
- Plaatsen weerstation in perceel met aardappeldrempels Proefboerderij Wijnandsrade in Beekdaelen. Fotografie: Twan Wiermans.
- WUR | Open Teelten meet verschil afspoeling in perceel aardappelen te Baneheide (Simpelveld). Fotografie: Ger Peeters.