Financiële impuls van € 7,5 miljoen voor verduurzaming water- en bodembeheer Heuvelland
Door klimaatverandering staat de kwaliteit en leefbaarheid van Het Zuid-Limburgse Heuvelland onder druk. Het Ministerie van LNV stelt € 3,75 miljoen beschikbaar via het Interbestuurlijk Programma Vitaal Platteland voor de verduurzaming van water- en bodembeheer in het Heuvelland. Een gebied waar agrariërs samen de grootste beheerder van het landschap zijn. Provincie Limburg (80%) en Waterschap Limburg (20%) vullen dat bedrag aan tot € 7,5 miljoen.
Provincie Limburg, Waterschap Limburg, LLTB, WML en 7 Limburgse gemeenten hebben de uitvoeringsovereenkomst ‘Propositie Heuvelland’ getekend. Deze uitvoeringsovereenkomst en het plan van aanpak geven ruimte om samen te gaan werken aan verduurzaming van water- en bodembeheer in het Heuvelland.
Uniek landschap
Het gevarieerde en unieke landschap van het Zuid-Limburgse Heuvelland heeft niet voor niets de status van Nationaal Landschap, maar het zorgt soms ook voor knelpunten. Gedeputeerde Hubert Mackus: “Ondanks alle gedane inspanningen is er bij hevige buien nog wateroverlast in de dorpen in de beekdalen en zijn de milieu- en watercondities lokaal vaak nog onvoldoende om de kwetsbare natuur te beschermen. We zien kansen om samen met de land- en tuinbouw nog winst te behalen in het beheer van het landelijk gebied. Daarom hebben we samen met agrarische ondernemers in het Heuvelland diverse maatregelen ontworpen”. Deze maatregelen hebben als doel de afstroming van water over het maaiveld zoveel mogelijk tegen te gaan en de kwaliteit van het (grond)water te verbeteren.
“We vragen agrariërs ca. 10 mm extra water vast te houden op hun percelen,” vult Josette Van Wersch, bestuurder bij Waterschap Limburg, aan. “Water vasthouden op landbouwpercelen draagt bij aan minder wateroverlast in natte tijden, maar komt ook ten goede aan de gewassen in droge tijden, een win-winsituatie. We zien steeds meer agrariërs werken met bijvoorbeeld aardappeldrempels, het langer bedekt houden van de bodem of een andere manier van gewassen zaaien. Ook zien we initiatieven zoals het onder aan een helling aanleggen van een eenvoudig gronddammetje dat werkt als boerenbuffer”. Binnen de land- en tuinbouw wordt al langer gewerkt aan verduurzaming van water- en bodembeheer. LLTB vicevoorzitter Thijs Rompelberg: “Met deze aanpak kunnen agrariërs vrijwillig aan de slag met diverse maatregelen om bij te dragen aan een meer duurzame omgeving. Maatregelen die passend zijn bij de bedrijfsvoering, waarbij perspectief blijft voor toekomstgerichte landbouwbedrijven”.
Meerssen-Ulestraten pilotgebied
Binnen het projectgebied worden agrariërs niet allemaal tegelijk, maar gefaseerd, in deelgebieden, bezocht. Gestart wordt in het gebied tussen Meerssen en Ulestraten. Meerssen is in het verleden al meermaals getroffen door de gevolgen van hevige regenval. De aanpak wordt vervolgens over een groot deel van het Heuvelland uitgerold.
Gezamenlijke maatregelen en onderzoek
De vrijgemaakte bedragen zijn bedoeld voor het toepassen van de gezamenlijk ontworpen maatregelen, dat op vrijwillige basis plaatsvindt. Daarnaast wordt het geld besteed aan praktijkonderzoek; onderzoek naar bijvoorbeeld nieuwe gewassen of technieken, waarvan wordt vermoed dat zij een positief effect hebben op het water- en bodembeheer.
Omdat één van de hoofdopgaven het verminderen van wateroverlastproblemen in de dorpen in de beekdalen is, is deze samenwerking binnen Waterschap Limburg ondergebracht bij het programma Water in Balans. Dit programma is opgezet om samen met partners en inwoners gerichte maatregelen te bedenken en te nemen om wateroverlast als gevolg van klimaatverandering te verminderen.