Proef met plaszakken om waterkwaliteit te verbeteren.
Maastricht UMC+ en Waterschap Limburg starten half november met een gezamenlijke proef. In deze proef krijgen poliklinische patiënten die een CT-scan ondergaan, waarbij (jodium houdende) contrastmiddelen zijn toegediend, een plaszak mee. De plaszak voorkomt dat deze röntgencontrastmiddelen in het milieu terechtkomen. Deze proef is onderdeel van de landelijke pilot waar 6 Nederlandse ziekenhuizen, waterschappen, farmaceuten, drinkwaterbedrijven en de ministeries IenW en VWS aan meedoen. In Nederland belandt jaarlijks circa 30 ton contrastvloeistof in het oppervlaktewater en deels ook in het drinkwater.
Het medicijngebruik in Nederland stijgt al jaren. Een deel van de medicijnen wordt in het lichaam opgenomen, maar medicijnresten komen in toenemende mate via de ontlasting en urine in het riool terecht en uiteindelijk in het oppervlakte- en grondwater. In Nederland wordt naar schatting per jaar 140 ton medicijnresten en 30 ton röntgencontrastvloeistof (o.a. jodium) via zuiveringen op het oppervlaktewater geloosd. Aangezien het contrastmiddel na 24 uur uit het lichaam is verdwenen, kan de lozing van deze stoffen eenvoudig voorkomen worden door patiënten plaszakken mee te geven. De urine van de eerste plasbeurten na de CT-scan wordt daarin opgevangen. De patiënt kan de gevulde plaszakken bij het restafval deponeren.
Maastricht UMC+ geeft plaszakken aan patiënten
Een van de ziekenhuizen die mee doen aan deze proef is het Maastricht Universitair Medisch Centrum (MUMC+). Ankie Herschbach, unitleider van de CT-scanafdeling in het MUMC+ leidt het proefproject in het ziekenhuis: ’’Bij bepaald CT-onderzoek is het onvermijdelijk dat wij contrasthoudend jodium gebruiken. Wij weten dat dit milieubelastend indien het zo in het riool uitgescheiden wordt. Wij willen er alles aan doen om dat zoveel mogelijk te voorkomen en doen dan ook heel graag mee aan dit proefproject. Ik denk dat de meeste patiënten het ook zullen waarderen dat zij op deze manier mee kunnen werken aan verlaging van de milieudruk’’. De proef wordt wetenschappelijk begeleid door Dr. Ben Janssen, vakgroep Farmacologie & Toxicologie, Universiteit Maastricht ‘’Contrastmiddelen die op de CT’s gebruikt worden bestaan uit jodiumhoudende stoffen. Deze zijn erg stabiel. Hierdoor passeren ze vrijwel ongehinderd door de rioolwaterzuiveringen en komen ze terecht in het oppervlaktewater en ook deels in ons drinkwater. De moleculen zijn niet direct gevaarlijk of giftig. Maar omdat ze slecht afbreekbaar zijn, hopen ze zich op in ecosystemen. Mogelijk leidt dit op lange termijn tot problemen die we nu nog niet kennen. Dat willen we met deze proef voorkomen.’’
Waterschapsorganisaties bundelen hun krachten
Arnold Jansen, lid van het dagelijks bestuur, steunt dit proefproject vanuit Waterschap Limburg. ‘Het is belangrijk dat we ons gezamenlijk inzetten om het contrastvloeistof in het oppervlaktewater te verminderen. Afvalwater wordt gezuiverd bij rioolwaterzuiveringen. Maar het is beter als we het probleem bij de bron aanpakken. Waterkwaliteit is een van onze speerpunten. Initiatieven die er gezamenlijk toe bijdragen die waterkwaliteit te verbeteren ondersteunen wij als waterschap van harte.’ Ook drinkwaterbedrijf WML ondersteunt dit initiatief om de bronnen van ons drinkwater zo schoon mogelijk te houden.
Pilot
De 6 ziekenhuizen die mee doen aan de proefproject zijn: Erasmus MC, Maastricht UMC+, Reinier de Graaf ziekenhuis in Delft, Antonius ziekenhuis Sneek, de Noordwest Ziekenhuisgroep Alkmaar en het Deventer Ziekenhuis.
Initiatieven om te voorkomen dat medicijnresten in het oppervlaktewater terechtkomen zijn gebundeld in de ‘Ketenaanpak Medicijnresten uit water’ van met ministerie van IenW en Green Deal Duurzame Zorg voor een Gezonde Toekomst, 2015-2022. Plaszakken en informatie voor patiënten voor deze pilot worden betaald door verschillende partijen: het ministerie van Volksgezondheid, Welzijn en Sport, ministerie van Infrastructuur en Waterstaat, leveranciers van contrastmiddelen en diverse waterschappen.