Beheer van de waterpeilen in beken, sloten en zijrivieren
Waterschap Limburg regelt, waar dat kan, het waterpeil in de provincie Limburg. We bepalen hoe laag of hoog het oppervlaktewater mag staan. Dat betekent dat wij de peilen in beken, sloten en zijrivieren beheren en in de gaten houden. In droge perioden houden we het water zo lang mogelijk vast en in natte perioden voeren we het water zo snel mogelijk af. Dat heet peilbeheer.
Zonder peilbeheer zou de natuur het waterpeil bepalen. Dan is er watertekort als het lang droog is en zijn er overstromingen als het veel regent. Hoe meer en langer we water vasthouden, hoe meer het water de kans heeft om in de grond te zakken. Als waterschap hebben we een aantal instrumenten om de peilen te sturen. Dit kan door stuwen, gemalen en door op een bepaalde manier te maaien. Het kan ook met tijdelijke droogtemaatregelen zoals het plaatsen van zandzakken.
Klimaatverandering en wateroverlast
Het klimaat verandert. Extreem droge en natte periodes wisselen elkaar af. Langdurig nat weer of een buitengewone hoeveelheid neerslag in een korte tijd, zorgt ervoor dat de grond verzadigd raakt. De grond neemt dan minder tot geen water meer op. Dat zorgt voor lokale wateroverlast zoals water op akkers en beken die buiten hun oevers treden. In sommige gebieden mag water buiten de oevers treden. Dat staat vast in onze afspraken en kan op die locaties geen kwaad. Een voorbeeld hiervan zijn de uiterwaarden van de Maas.
Waar komt het water vandaan?
Ons water komt deels van regen die in onze provincie valt. Maar veel van ons water komt ook rechtstreeks uit België en Duitsland. Als het in die landen hard regent of sneeuw is gevallen, merken we dit in onze beken en rivieren. En dan komt onze eigen neerslag hier nog bij.
Wat is gewenst peilbeheer?
Het waterschap bepaalt de waterpeilen in een gebied. Daarbij houden wij zoveel mogelijk rekening met de verschillende belangen. Dat noemen we gewenst peilbeheer. Voorbeelden van verschillende belangen zijn:
- Bewoners willen een waterpeil dat goed is voor huis en tuin.
- Recreanten willen een waterpeil dat goed is voor waterrecreatie.
- Natuurbeheerders willen een waterpeil dat goed is voor natuurontwikkeling.
- Boeren willen een waterpeil dat goed is voor het telen van gewassen.
Ons uitgangspunt in peilbeheer
De stuwen in Limburg staan in principe ingesteld op een hoge stand om zoveel mogelijk water vast te houden. Als echter de lokale omstandigheden erom vragen (te hoge grondwaterstand of veel voorspelde extreme neerslag), verlagen we tijdelijk en gericht de stuwen. Dit is maatwerk.
Het monitoren van de grondwaterstanden
Waterschap Limburg monitort het hele jaar door de grondwaterstanden en de afvoeren in de beken. Het peilbeheer geeft ons een beetje invloed op de grondwaterstanden en de hoogte van het water in de beken en sloten. We willen ervoor zorgen dat aan de start van het landbouw- en groeiseizoen (begin maart) het grondwater zo goed als mogelijk is aangevuld. Dat hoeft echter niet automatisch te betekenen dat we door ons peilbeheer niet te maken krijgen met droogte en dus een laag grondwaterpeil of lage afvoeren. Spaarzaam omgaan met (grond)water blijft belangrijk.