Terugblik Tour de Dijk


Door weer en wind fietste Jos Teeuwen, bestuurder bij Waterschap Limburg en fervent fietser, de Tour de Dijk: een fietstocht over de Limburgse dijken en langs verschillende dijkversterkingsprojecten. De fietstocht vond plaats tijdens de landelijke Week van ons Water van 1 tot 16 mei 2021. Bij 6 etappes van de Tour de Dijk sloot een bewoner uit het gebied aan. Al fietsend gingen ze in gesprek over de Maas en de hoogwaterbeschermingsopgave in dat gebied. Om weloverwogen keuzes te maken, is het belangrijk om alle informatie, historie en eventuele gevoeligheden in beeld te hebben.

Jos: “Mijn fietstochten naar Santiago de Compostela, Rome en Lourdes en verschillende bergtochten zoals de Galibier of de Mont Ventoux waren mooi. Maar dichtbij huis is er ook nog ontzettend veel te ontdekken. Hoe leuk is het als je deze ontdekkingstocht doet samen met bewoners langs de Limburgse Maas. We hebben een belangrijke dijkversterkingsopgave uit te voeren met z’n allen, om ook in de toekomst veilig te kunnen wonen, werken en ontspannen langs de Maas. Tijdens de fietstochten lieten bewoners mij delen van het landschap zien waar zij erg aan gehecht zijn en ik heb kunnen vertellen over de ontwikkelingen in het gebied. Veel was al bekend, maar door samen hierover in gesprek te gaan worden de plannen nog concreter. Mijn idee is dat we met z’n allen - na een lange werkdag - nog vaker op de fiets moeten stappen om zo het mooie Limburgse Maaslandschap verder te ontdekken.”

Etappe 1 – Steyl – Maashoek, op de fiets met Ruud Geerlings

Op zaterdag 1 mei fietste Jos Teeuwen zijn eerste etappe met de voorzitter van de omgevingswerkgroep Steyl – Maashoek, Ruud Geerlings. Ze startten vanuit de tuin van Ruud Geerlings. Tijdens de tocht bespraken ze de uitdagingen die bij de dijkversterkingsopgave in Steyl – Maashoek spelen.

Ruud Geerlings gaf in overweging om opnieuw te kijken of de versterking van de huidige dijk niet een beter, tijdelijk alternatief zou kunnen zijn in plaats van de zelfsluitende kering. Ook onderstreepte hij het behoud van zichtlijnen. Hij pleitte om in gesprek te blijven met de gemeente en het waterschap over de herinrichting van Maashoek, waaronder parkeergelegenheid nabij de woningen en juiste inpassing van het groen.

Verder ging de tocht langs de tracés van Aalsbeek-Rijksweg op de grens van Belfeld tot en met de Kop van Weerd in Venlo. Ruud laat na afloop weten: “Het was een aangename en informatieve fietstocht in mijn gebied. Een origineel en prima idee om dit fietsend te doen; een beeld zegt immers meer dan duizend woorden!”

Etappe 2 – Lottum - Venlo - Velden, op de fiets met Marinka Coenders

Op maandag 3 mei ontmoet Jos Teeuwen de Venlose schooldirecteur en inwoner van Arcen, Marinka Coenders op de veerpont van Arcen naar Lottum. In Lottum start etappe 2 van Tour de Dijk. Deze etappe gaat van Lottum naar Venlo – Velden en weer terug langs de andere kant van de Maas.

Het gebied bestaat uit verschillende dijkringen die aansluiten op de hoge grond. Marinka merkt op dat ze zich realiseert dat de dijkversterkingsopgave met alle dijkringen in Arcen veel groter is dan ze dacht. Je denkt vaak alleen aan een dijk langs de Maas, maar bij hoogwater kan er ook water via de ‘achterkant’ of via een beek het gebied binnenstromen. Dit heeft Marinka trouwens zelf aan den lijve ondervonden in 1995. Met een kruiwagen en een kind erin heeft ze door de Lingsforterbeek gewaad en was ze verrast hoe krachtig de stroming toen was.

Na afloop van de fietstocht overhandigt Jos haar het boek: dijken voor beginners. Het is volgens Marinka een erg leuk en informatief boekje waarin duidelijk wordt uitgelegd wat er bij dijkenaanleg komt kijken. “Als je in de buurt woont van een dijk moet je deze informatie echt weten, anders kun je er eigenlijk niets van vinden.” Marinka vond het leuk om deel te nemen en zegt dat ze meer heeft geleerd over andere zaken in het landschap en over hoogwaterbescherming.

Etappe 3 – Middelaar in de Lob van Gennep, op de fiets met Ton Herings

Onstuimig weer met flinke buien en een stevige wind bepaalden woensdag 5 mei het weerbeeld. Dit weerhield Jos Teeuwen en Ton Herings, raadslid Mook en Middelaar, niet om op de fiets te stappen. Tijdens het fietsen kwamen verschillende onderwerpen voorbij, zoals het verschil tussen binnen- en buitendijks, de (on)mogelijkheden van de inrichting van het landschap en de wens uit de omgeving om de bomen te behouden tussen de Broekstraat en Fuikstraat.

Jos gaf na afloop terug dat hij de laanstructuur langs de dijken bijzonder vond, evenals de afwisseling in het landschap met Maasheggen. Ton liet Jos de mogelijkheden van struinpaden zien vanaf veerstoep Middelaar Cuijk via Huis te Middelaar naar camping De Kop, doorgetrokken naar De Gebrande Kamp. “Het was goed om in een andere setting dan officiële vergaderingen met elkaar van gedachten te kunnen wisselen. We hebben bijna 2 uur gefietst, wat mij betreft voor herhaling vatbaar”, vertelt Ton Herings na afloop.

Etappe 4 – Arcen, op de fiets met Piet Cup

Op donderdag 6 mei om 08.30 uur staat Piet Cup, voorzitter van de Heemkundekring Arcen klaar bij zijn huis aan de Maasstraat om samen met Jos te gaan fietsen. Een route langs de Schans, de watermolen, over de Schansweg, N-271 naar Hotel Rooland en langs de beroemde Hertog Jan Brouwerij. De route eindigt bij de Maas in de buurt van IJssalon Clevers. Voor een ijsje is het mei-weer te koud.

Na afloop vertelt Piet Cup dat hij in grote lijnen de plannen voor Arcen wel kent, maar dat hij tijdens de fietstocht meer gedetailleerde informatie heeft ontvangen. Met name over Arcen Zuid vertelde Jos dingen die hij nog niet wist. Hij gaat dit zeker delen met andere bewoners. Piet vond het een gezellige fietstocht. Jos: “Met Piet Cup heb ik de hoogwaterbeschermingsopgave in Arcen besproken en veel van hem geleerd over het historisch erfgoed.”

Etappe 5 – Belfeld, op de fiets met Wim van Hooren

Vrijdag 7 mei staat de etappe bij Belfeld op het programma. Na een kop koffie aan de keukentafel fietsen Jos Teeuwen en voormalig parlevinker Wim van Hooren langs de Maas van Belfeld naar Tegelen. Het weer is nog steeds onstuimig, maar gelukkig droog. Wim van Hooren spreekt zijn zorgen uit over de plannen van een kering voor zijn huis. Hij realiseert zich dat een kering bescherming biedt voor vele inwoners, maar hij en zijn vrouw zijn erg gehecht aan het uitzicht. Ze fietsen van Belfeld naar Steyl, langs het sluizencomplex bij Belfeld. Na afloop vertelt Wim van Hooren dat de 1,5 uur durende fietstocht wat hem betreft nog langer had mogen duren. Jos Teeuwen: “Tijdens de fietstocht heeft Wim van Hooren veel van zijn kennis gedeeld over de werking van de Maas, waterstanden en de stuw en het sluizencomplex bij Belfeld.”

Wim van Hooren weet alles over water. Hij woont nog altijd in zijn geboortehuis in Belfeld, direct aan de Maas. Hij was 44 jaar parlevinker, de laatste in Nederland. Hij bevoorraadde talloze schepen in de beroepsvaart met alle verse producten die ze nodig hadden. Bij hoogwater houdt hij nog altijd de waterstanden bij en hij kan precies voorspellen wat de Maas gaat doen.

Etappe 6 – Well, op de fiets met Marc Vroemen

Op Hemelvaartsochtend 13 mei is het voor de afwisseling heerlijk zonnig weer. Jos heeft er al 25 km opzitten als hij in het mooie Limburgse Well arriveert. Na een kop koffie bij de familie Vroemen stappen Marc Vroemen en Jos Teeuwen op de fiets. Ze fietsen vanaf de Kasteelsehof langs het tracé van de Groene Rivier (oude Maasarm) via Maaspark Well verder langs de Maas.

Onderweg worden vele onderwerpen besproken. De hoogwaterveiligheidsopgave in Well is omvangrijk. Naast een dijkversterking die het waterschap moet gaan uitvoeren, heeft het Rijk ook opdracht gegeven tot een dijkverlegging. De rivier moet hier meer ruimte krijgen. Dit kan door de oude Maasarm weer mee te laten stromen bij hoogwater. Dit wordt de Groene Rivier genoemd. De gemeente ziet bovendien kansen om de ruimtelijke kwaliteit in het gebied verder te vergroten.

Na afloop vertelt Marc Vroemen dat hij het initiatief om op deze manier door het gebied te gaan en te praten waardeert: “Jos kende onze omgeving, de plannen en mensen waarmee we contact hebben goed. Hij was erg betrokken. Bij dergelijke grote projecten spelen vele belangen. Het is een lastige, complexe procedure die door alle partijen zorgvuldig moet worden doorlopen. Voor ons als ‘burgers’ is het lastig om met de juiste mensen in gesprek te gaan. Vanuit het Waterschap worden we heel goed op de hoogte gehouden, toch hebben we als buurt af en toe het gevoel dat we weinig invloed kunnen uitoefenen op de keuzes die worden gemaakt. We hopen op een oplossing waarin ons uitzicht en de toegankelijkheid van ons hofje zoveel mogelijk wordt gewaarborgd.” Jos heeft het verzoek om zoveel mogelijk het contact met het kasteel in stand te houden, goed in zijn oren geknoopt.

Mogelijk vervolg

De etappe in Well was de laatste etappe van Tour de Dijk. Gezien de positieve reacties op het initiatief sluit Jos een mogelijk vervolg op Tour de Dijk niet uit. Bovendien ontving Jos tijdens de tocht ook uitnodigingen van anderen om nog een keer op de fiets langs te komen.