Natuurlijkere beekmonding Hemelbeek officieel geopend
Op maandag 4 november vierden Waterschap Limburg en Rijkswaterstaat samen met de partners de afronding van het project ‘herinrichting beekmonding Hemelbeek’. Dat gebeurde met een officiële openingshandeling. De opnieuw ingerichte beekmonding, gelegen in Elsloo tussen het Julianakanaal en de Maas, vormt nu een vlucht- en paaiplek voor vissen die zich verplaatsen in de Maas. Ook voldoet deze beekmonding nu aan de normen van de Kaderrichtlijn Water, als het gaat om een geschikte leefomgeving voor planten en dieren.
De Hemelbeek vormt een belangrijke schakel in een reeks van beekmondingen, die samen de migratie (verplaatsing) van vissen tussen de Maas en haar zijwateren mogelijk maken. Beekmondingen zijn waardevol als paaigebied en schuilplek voor vissen. ‘Met de aanpak van de monding van de Hemelbeek verbeteren wij de mogelijkheid voor visoptrek tot aan de duiker onder het Julianakanaal. We realiseren een paaigebied én schuilplek voor vissen in de Maas. Ook hebben we de inrichting van de beekmonding verbeterd ter versterking van de bestaande flora en fauna,’ aldus Arnold Jansen, dagelijks bestuurder van Waterschap Limburg.
Een toegankelijke beekmonding voor vissen
Vóór de herinrichting was de beekmonding vanuit de Maas moeilijk toegankelijk voor vissen. Vlak langs de Maas zat een kleine waterval met een hoogteverschil van 1,70 meter. Daardoor konden vissen de beekmonding niet inzwemmen om uit te rusten of zich voort te planten. Bij hoge waterstanden in de Maas, stroomt het water sneller. Sterke zwemmers (zoals zalmen) houden wel van stroming, maar hebben ook rustige plekken nodig om even bij te komen. Beekmondingen bieden dit rustiger water en zijn daarom belangrijk als schuil- of uitrustplek. Je kunt het vergelijken met een soort tankstation langs de snelweg.
De verharding is uit de beek en de oevers gehaald en de waterval is verwijderd. In plaats van een plotselinge daling in de bodem, is het hoogteverschil nu gelijkmatig verdeeld over een afstand van ongeveer 200 meter. Er zijn stoorstenen en –stobben in de beek gelegd om de snelheid van het water te remmen en variatie in de stroming aan te brengen. Dat maakt het voor vissen makkelijker de beekmonding in te zwemmen om op te laden.
Een beter leefgebied
Veel vissen hebben verschillende soorten wateren nodig om op te groeien, naar voedsel te zoeken en zich voort te planten. De meeste vissen blijven niet op één plek. Daarom is het zo belangrijk de verbinding tussen de Maas en haar zijwateren te herstellen en obstakels weg te nemen. Heel fijn dat vissen nu weer gebruik kunnen maken van de Hemelbeekmonding om te schuilen en zich voort te planten.
Beekmondingenconvenant
De werkzaamheden bij de Hemelbeek maken deel uit van het Beekmondingenconvenant. Dit is een overeenkomst tussen Rijkswaterstaat, Waterschap Limburg en Waterschap Aa en Maas. Hierin staan afspraken om verschillende plekken waar beken in de Maas uitkomen natuurlijker en weer optrekbaar voor vis te maken. De afspraken uit dit convenant komen voort uit de Europese Kaderrichtlijn Water.