Overstromingskaarten regionaal watersysteem

De kaarten geven inzicht op welke plekken overstromingen kunnen ontstaan door extreme neerslag (pluviale overstromingen) of piekafvoeren in de beken (fluviale overstromingen). Ze geven ook inzicht in de risico’s op schade voor bebouwing en veiligheidsrisico’s zoals gevaar voor voertuigen en mensen op staat of instortingsgevaar van gebouwen.

Uitgangspunt is een situatie die in 2100 eens per 100 jaar kan voorkomen (jaarlijkse kans is 1%). In het huidige klimaat is de kans op zulke overstromingen kleiner en komt dit gemiddeld eens per circa 500 jaar voor. Dit beeld is ongeveer vergelijkbaar met wat in juli 2021 in Valkenburg is gebeurd.

Deze kaarten zijn gebaseerd op hydrologische modelberekeningen. Hoewel aan de totstandkoming van deze resultaten de uiterste zorg en aandacht is besteed, is het mogelijk dat de inhoud onvolledig en/of onjuist is. Aan de kaarten zijn geen rechten te ontlenen.

Overstroming vanuit de Maas is geen onderdeel van de kaarten. De kaarten laten het gedrag van het regionale watersysteem zien en tonen regenwater dat over het maaiveld stroomt. Het regionale watersysteem bestaat uit de regionale rivieren, beken en sloten in Limburg, waaronder bijvoorbeeld de Geul, de Geleenbeek en de Roer.

Naast de in deze kaart weergegeven kans op overstromingen bestaan er risico’s bij een ander neerslagvolume of -intensiteit en andere kans op voorkomen (vaker of minder vaak). Dit zal (mogelijke) tot andere waterbeelden leiden.

Bekijk de overstromingskaarten regionaal watersysteem

Deze viewer laat vier overstromingskaarten zien, die onafhankelijk van elkaar aan en uit gezet kunnen worden. De volgende overstromingskaarten zijn opgenomen in de viewer:

• Waterdiepte bij fluviale overstroming
• Waterdiepte bij pluviale overstroming
• Waterveiligheid bij fluviale overstroming
• Waterveiligheid bij pluviale overstroming

Toelichting op de waterdieptekaarten

De kaartlagen met maximale waterdieptes laat twee verschillende typen overstromingen zien:

• Waterdiepte bij fluviale overstroming: Deze kaartlaag laat de waterdiepte zien die zich voordoet als gevolg van hoge piekafvoeren in de regionale rivieren, beken en sloten. Doordat deze buiten hun oevers treden, komt water op het maaiveld te staan. Om deze kaart op te stellen zijn de bij het waterschap beschikbare rekenmodellen (SOBEK en D-HYDRO) gebruikt. Daarbij is de afvoer berekend op basis van een regenbui die bij het verwachte klimaat van het jaar 2100 gemiddeld eens per 100 jaar kan voorkomen.
• Waterdiepte bij pluviale overstroming: Deze kaartlaag laat de waterdiepte zien die zich voordoet als gevolg van kortdurende extreme neerslaghoeveelheden. Doordat de bodem het regenwater niet tijdig kan opnemen, stroomt het regenwater over het maaiveld. Om deze kaart op te stellen zijn de bij het waterschap beschikbare rekenmodellen (Infoworks en 3Di) gebruikt. Daarbij is een bui van 97 mm in 2 uur1 gesimuleerd, waarbij de neerslag gelijkmatig over het gehele gebied valt. In de stedelijke gebieden is op verschillende manieren rekening gehouden met de afvoercapaciteit van het rioolsysteem. Voor de gemeenten in samenwerkingsverband Maas & Mergelland en Westelijke Mijnstreek is ook de stroming door de riolering en de interactie met de bovengrond meegenomen. Voor de overige gemeenten is de riolering op een versimpelde manier meegenomen.

Toelichting op de waterveiligheidskaarten

In het geval van ernstige wateroverlast en overstromingen kan ook een veiligheidsrisico optreden. Hoge waterstanden in combinatie met hoge stroomsnelheden kunnen dermate bedreigend zijn dat er een risico aanwezig is dat mensen (of materieel) door de stroom kunnen worden meegesleurd. Ook bestaat het gevaar dat er (grote) schade aan gebouwen kan ontstaan.

Het de kaarten voor waterveiligheid zijn gebaseerd op het product van de maximale waterdiepte en de maximale stroomsnelheid. Hoe hoger de waarde, hoe groter het risico. De basis hiervan is een Australisch onderzoek2 naar waterveiligheidsrisico’s bij oppervlakkige afstroming vanuit hellende gebieden, vergelijkbaar met de situatie in Zuid-Limburg.

De kaartlagen met waterveiligheidsrisico’s laat twee verschillende typen overstromingen zien:

• Waterveiligheid bij fluviale overstroming: Deze kaartlaag laat de veiligheidsrisico’s zien die zich voordoen als gevolg van hoge piekafvoeren in de regionale rivieren, beken en sloten. Doordat deze buiten hun oevers treden, komt water op het maaiveld te staan. Om deze kaart op te stellen zijn de bij het waterschap beschikbare rekenmodellen (SOBEK en D-HYDRO) gebruikt. Daarbij is de afvoer berekend op basis van een regenbui die bij het verwachte klimaat van het jaar 2100 gemiddeld eens per 100 jaar kan voorkomen.
• Waterveiligheid bij pluviale overstroming: Deze kaartlaag laat de veiligheidsrisico’s zien die zich voordoen als gevolg van kortdurende extreme neerslaghoeveelheden. Doordat de bodem het regenwater niet tijdig kan opnemen, stroomt het regenwater over het maaiveld. Om deze kaart op te stellen zijn de bij het waterschap beschikbare rekenmodellen (Infoworks en 3Di) gebruikt. Daarbij is een bui van 97 mm in 2 uur1 gesimuleerd, waarbij de neerslag gelijkmatig over het gehele gebied valt. In de stedelijke gebieden is op verschillende manieren rekening gehouden met de afvoercapaciteit van het rioolsysteem. Voor de gemeenten in samenwerkingsverband Maas & Mergelland en Westelijke Mijnstreek is ook de stroming door de riolering en de interactie met de bovengrond meegenomen. Voor de overige gemeenten is de riolering op een versimpelde manier meegenomen.

Contact

Heeft u vragen over deze kaarten, neem dan contact op met [email protected]

Module wateroverlast en waterveiligheid Limburg

Deze kaarten zijn verwerkt in de module Wateroverlast en Waterveiligheid, deel van de Onderlegger Water en Bodem Limburg. Deze module geeft zowel voor de regionale wateren als voor de Maas een beeld van de bodemcondities, regionale wateroverlast (uit beken en riolering) en veiligheidsrisico’s langs regionale beken en de Maas. In de module staan ook handelingsperspectieven die helpen om minder kwetsbaar te zijn voor extreem weer en schade te voorkomen. De module is te vinden op www.wachtnietopwater.nl/waterkaarten.

Bronvermelding

1. Neerslagstatistiek en -reeksen voor het waterbeheer 2019 (STOWA, 2019-19)
2. Flood Hazard Technical Report 2014/07, Water Research Laboratory, University of New South Wales, https://knowledge.aidr.org.au/media/2334/wrl-flood-hazard-techinical-report-september-2014.pdf