Rugopbouw aardappelen verruigen

Wat is het:

Door middel van gitterrollen de aardappelrug verruigen waardoor neerslag wat op de aardappelrug minder kans krijgt om af te spoelen en meer kans krijgt om te infiltreren.

Hoe werkt het:

Uit 3-jarig onderzoek in Zuid-Limburg is gebleken dat het verruigen van aardappelruggen helpt bij het voorkomen van afstroming van water door het vergroten van het infiltratievermogen van de aardappelrug. Op deze manier kan tot 2.5 mm extra water in de bodem worden geborgen. Deze maatregel is vooral effectief aan het begin van de teelt wanneer het gewasloof nog niet gesloten is.

De giterrollers zijn een extensie aan de aanaardmachine, en het verruigen van de aardappelrug wordt meestal in combinatie met poten en/of aanaarden toegepast. Deze maatregel is vooral effectief aan het begin van de teelt, als het gewas nog niet gesloten is en het veld kaal is en dus vatbaar voor water afstroming en erosie. Als het aardappelloof dicht is wordt de energie van de regendruppels door het loof gebroken en gereduceerd. De verruiging neem af in het groeiseizoen wanneer

Gekozen kan worden voor bijvoorbeeld een aangepaste aanaardschijven/vorentrekkers met daarachter gemonteerd zogenaamde gitterrollen.

Effectiviteit

• Waterkwantiteit: Door een verhoogde infiltratiecapaciteit wordt minder afspoeling van water gerealiseerd. Door ervoor te zorgen dat er nog meer ruwheid in de rug ontstaat door gewasresten (groenbemesters, strodeeltjes) bovenin de rug te houden wordt kans op infiltratie verder verhoogd.

• Waterkwaliteit: Door de hogere infiltratiecapaciteit, is er minder risico op het afspoelen van nutriënten en gewasbeschermingsmiddelen.

Kosten:

• De kosten worden geraamd op een meerprijs van € 20 – € 25 per ha per jaar. Dit is gebaseerd op het doorrekenen van uitbreiding van functies op het werktuig.
• Een investering voor gitterrollen op de pootmachine wordt geraamd op netto €2500 - €4000,-.
• De verruiging van de ruggen dient ieder jaar opnieuw te worden toegepast. Dit hoeft na een aanvankelijke investering in werktuig geen extra kosten met zich mee te brengen buiten standaard onderhoud aan het werktuig.

Aandachtspunten:

• Onderaan de rug moet de grond goed aangedrukt worden, zodat de rug over een stevig fundament beschikt, zodat deze ook na een zware bui intact blijft.
• Het toepassen van gitterrolen vereist voldoende losse en droge grond bij de aanleg.
• Als de grond te nat is kan grond aan de gitterrol blijven plakken waardoor deze minder efficiënt werkt.
• bij te natte omstandigheden loopt rol makkelijk vol.

Combinatie met andere maatregelen:

Goed te combineren met het aanbrengen van drempels tussen de aardappelruggen. Bij combinatie met deze maatregel is het alleen mogelijk om de top van de aardappelrug te verruwen. Werktuigen om de aardappelruggen te verruigen én drempels te maken zijn op het moment nog niet beschikbaar.
Aanpassingen voor beide maatregelen zorgt voor extra gewicht van het werktuig wat het risico op ondergrondverdichting kan vergroten.

Neveneffecten op productie:

Er zijn aanwijzingen die duiden dat deze maatregel een verhoogd effect heeft op gewasopbrengst. Dit door de bevordering van de infiltratie van hemel- of beregening water en daarmee vochtleverantie vanuit de bodem. Uit de 3-jarige proef (2019-2021) kwam naar voren dat in de helling het toepassen van gitterrollen leidt tot een opbrengstverhoging van 4 tot 9% afhankelijk van jaar. Ook bij droge periodes helpt deze maatregel om neerslag en beregening beter te laten infiltreren.

Neveneffecten op omgeving:

geen.

Implementatie:

Wordt door enkele loonwerkers aangeboden (Gitterrollen). De techniek wordt als positief ervaren.