Het direct zaaien van suikerbieten in onbewerkte grond

^{(Foto: Jeffrey Grooten, bron: Akkerwijzer.nl)}

Hoe werkt het

Bij directzaai wordt er geen voorafgaande bodembewerking aan de uitzaai van de suikerbieten uitgevoerd. De suikerbieten worden rechtstreeks in de teeltresten van de vorige teelt of in de groenbedekkerresten gezaaid. Kies voor een machine die zo min mogelijk grond bewerkt of beroert tijdens het zaaien.
Directzaai in een groenbemester of in de teeltresten van de vorige teelt werkt goed tegen erosie en afstroming van water omdat aanwezige gewasresten op de akker blijven liggen en de bodem beschermen. Er treedt daardoor ook nauwelijks tot geen slemp op. Het bodemleven wordt niet verstoord en kan zich optimaal ontwikkelen. Vooral ook omdat er voldoende aanvoer is van gewasresten. De wormgangen blijven intact waardoor de infiltratiecapaciteit niet wordt aangetast. Wel ontbreken er grote luchtige poriën in de bodem, waardoor de eerste neerslag minder snel door de bodem wordt opgenomen.
Bij directzaai wordt geen hoofdgrondbewerking en zaaibedbereiding uitgevoerd. Er wordt dus in onbewerkte grond direct in de afgestorven resten (al dan niet geklepeld) van de groenbemester gezaaid. Bij de inzaai van de groenbemester in de voorafgaande zomer of najaar vindt meestal wel een niet-kerende bewerking plaats en worden eventueel sporen en storende lagen opgeheven. De aandacht voor de grondbewerking verschuift van voorjaar naar het moment van inzaai van de groenbemester in voorafgaand jaar.

Effectiviteit

• Waterkwantiteit: De directzaai van suikerbieten zorgt voor een vertraging van de afstroming van het water, waardoor het water beter kan infiltreren in de grond.
• Waterkwaliteit: Door minder waterafvoer vindt er ook minder afspoeling van nutriënten en gewasbeschermingsmiddelen plaats.

Aandachtspunten

• Bij toepassing directzaai is de kwaliteit van de ondergrond van belang, deze mag geen belemmerende lagen bevatten.
• De groenbemester moet voldoende afgestorven en eventueel verkleind zijn om in te kunnen zaaien.
• Bij niet-kerende grondbewerking en het gebruik van zaai- of plantmachines die ontworpen zijn om door gewasresten heen te snijden, kunt u gebruik maken van zogeheten ‘row cleaners’. Deze poetsen vóór zaai- of plantkouter gewasresten uit de plant- of zaaivoor. Zeker als de groenbemester geklepeld of gemaaid is.
• Als de groenbemester nog te groen is en/of er veel onkruiden voorkomen zal het nodig zijn om deze chemisch aan te pakken.
• Het niet bewerken van de groenbemesters kan ziekten en plagen in de hand werken, zoals bijvoorbeeld slakken.

Neveneffecten op omgeving

Gewasdiversiteit, groen houden van percelen en biodiversiteit.

Voorwaarden

1. Deze activiteit wordt uitgevoerd in het beheergebied van Waterschap Limburg en specifiek voor het gebied Zuid-Limburg.
2. Het landbouwperceel heeft een hellingspercentage van minimaal 2%.
3. De bieten moeten gezaaid worden met een schijvenmachine in onbewerkte grond (geen hoofdgrondbewerking en zaaibedbereiding voorjaar 2032), direct in de afgestorven resten (al dan niet geklepeld) van de groenbemester.
4. Realisatie van de activiteit vindt uiterlijk 15 mei 2024 plaats.

Subsidie

De hoogte van de subsidie bedraagt € 35,- per hectare per jaar. U kunt meerdere landbouwpercelen aanvragen maar er geldt een maximum van opgeteld 40 hectare voor deze maatregel per aanvrager die voor subsidie in aanmerking komt.